Οι 19 θαυμάσιοι μαθητές/ τριες με σεβασμό φόρεσαν την ποντιακή στολή και χόρεψαν δύο χορούς με την ψυχή τους. Ενδιάμεσα η μαθήτρια της Γ τάξης Κ. Α. μίλησε για την δύναμη του χορού στην ποντιακή κοινωνία και στη συνέχεια παρουσίασε την ανδρική και γυναικεία ποντιακή φορεσιά.θερμα συγχαρητήρια στα 20 παιδιά που μου με τη συμπεριφορά τους έδειξαν και τον σεβασμό τους στον Ποντιακό Ελληνισμό
Οφείλουμε ευχαριστίες στους συλλόγους Παναγία Σουμελά καί ειδικά στον Πρόεδρο κ.Χατζηεπιδη και τον Ποντιακό Σύλλογο του Σταθμού και τον πρόεδρο κ.Φυσεα Αλέξανδρο για την διάθεση των στολών. Ευχαριστούμε και τους γυμναστές μας κ Τσορτανιδη Γιάννη και κ. Παυλίδη Θόδωρο για την εκμάθηση των χορών.
Για τη δύναμη του χορού στην ποντιακή κοινωνία μας μίλησε η μαθήτρια της Γ τάξης Κ. Α
Για τους Πόντιους ο χορός δεν είναι μόνο τρόπος έκφρασης αλλά και τρόπος ζωής. Γι’ αυτό δε λείπει από καμία εκδήλωση της ζωής τους. Ο χορός ενώνει. Ενώνει τα χέρια, ενώνει τις ανάσες, ενώνει τους καημούς και τα όνειρα και εκφράζει την ενότητα και την υπεροχή της ομάδας, γι’ αυτό αποκαλύπτει το μεγαλείο ή τις αδυναμίες ενός πολιτισμού. Στον Πόντο, όλες οι συνήθειες, τα ήθη, τα έθιμα, οι Πόντιοι τα ζουν μέσα από τους χορούς. Έτσι κρατούσαν την απόσταση από τον Τούρκο δυνάστη, απόσταση κοινωνική και πολιτιστική. Ταυτόχρονα εξασφάλιζαν και την κοινωνική επαφή μεταξύ τους. Ήταν μέσο επικοινωνίας και αλληλεγγύης που μεταδίδονταν με συμβολικές κινήσεις του κορμιού, των ποδιών και των χεριών.Αν παρατηρήσουμε τους ποντιακούς χορούς μπορούμε να δούμε το ρόλο του άνδρα και της γυναίκας, να δούμε τον σεβασμό των νεώτερων προς τους μεγαλύτερους.
.Στους ποντιακούς χορούς οι άνδρες και οι γυναίκες σχηματίζουν συνήθως κύκλο και πιάνονται από τους καρπούς. Χορεύουν με στητό το σώμα, τα πόδια ελαφρά ανοιχτά και τα χέρια άλλοτε υψωμένα και άλλοτε με λυγισμένους τους αγκώνες. Το σώμα ακολουθεί, με πιστά συγχρονισμένες ρυθμικές κινήσεις
Προσωπογραφία μιας νεαρής Πόντιας εργάτριας το 1941
Με αφορμή ένα Βιβλιάριο Επαγγελματικής Ταυτότητας του 1941 θα σας αφηγηθώ μια ιστορία ζωής από το παρελθόν.
.Είναι 11 Αυγούστου του 1941 όταν ένα νεαρό κορίτσι μόλις 16 ετών ξεκινάει δουλειά ως εργάτρια σε κλωστοϋφαντουργεία της Λάρισσας. Είναι Πόντια. Κατάγεται από την Αργυρούπολη του Πόντου. Οι γονείς της ευκατάστατοι, μορφωμένοι άνθρωποι, πριν από δύο χρόνια εξαναγκάστηκαν από τις συνθήκες, πήραν τα παιδιά τους και ό,τι μπορούσαν να κουβαλήσουν πάνω σε ένα καράβι και έπειτα από ένα πολυήμερο ταξίδι , από το Σότσι έφτασαν στον Πειραιά. Στον Πειραιά τους περίμενε η Επιτροπή Υποδοχής που τους είπε ότι θα τους μεταφέρουν στη Ζάκυνθο ή την Κεφαλονιά. Ο πατέρας της φοβούμενος τους σεισμούς που γνώριζε ότι ταλαιπωρούσε αυτά τα μέρη, δεν συμφωνεί και φεύγουν μαζί με άλλους συγγενείς για τον θεσσαλικό κάμπο , όπου τους βρίσκει ο β παγκόσμιος πόλεμος.Εκεί μένουν δύο χρόνια, εργάζονται στα εργοστάσια της Λάρισας μένουν σε νοικιασμένα σπίτια και στη συνέχεια φεύγουν και έρχονται πιο βόρεια, στο Λιτόχωρο όπου μένουν στο σχολείο που βρίσκεται δίπλα στην εκκλησία. Βολιδοσκοπούν τον χώρο και αποφασίζουν να οδηγηθούν στην Κατερίνη. Η Κατερίη είναι ο τόπος που τους ταιριάζει και μπορεί να τους θρέψει. Η Επιτροπή Υποδοχής τους δείχνει ως σημείο εγκατάστασης στην πόλη, την περιοχή πίσω από το Πάρκο Κατερίνης από τη μεριά του Ξύλινου, την περιοχή Ζιωγάνα.
Οι Πόντιοι , νέοι κάτοικοι της πόλης μας, αποφασίζουν να ριζώσουν εδώ. Βλέπουν ότι ο χώρος μπορεί να τους θρέψει, να μεγαλώσουν τα παιδιά τους, να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους, να γεράσουν εδώ. Νοικιάζουν σπίτια χαμηλά, πλίθινα και στήνουν τα σπιτικά τους. Κάποια σκεύη τα αγοράζουν, άλλα τους τα δίνουν οι ντόπιοι κάτοικοι της Κατερίνης. Ένα δωμάτιο αναλογεί σε κάθε οικογένεια με εσωτερική αυλή. Οι ντόπιοι, Βλάχοι εγκατεστημένοι στην Κατερίνη τους αγκαλιάζουν αμέσως, τους βοηθούν.Γρήγορα συντροφεύουν. Την ημέρα δουλειά και το βράδυ δυο πολιτισμοί συναντιούνται και αλληλεπιδρούν. Στις εσωτερικές αυλές οι κουβέντες, τα τραγούδια, τα γλέντια κάνουν τις καρδιές να ανταμώνουν. Οι Βλάχοι μαθαίνουν ποντιακά και οι Πόντιοι μαθαίνουν τα βλάχικα. . Οι Πόντιες μαθαίνουν τον τραχανά και τις πίτες και οι Βλάχες μαθαίνουν τα σαραγλιά και τα μαυρολάχανα.Χρόνια μετά οι ντόπιες θα εκμυστηρευτούν ότι αισθάνόταν πολύ άσχημα κάθε φορά που έβλεπαν τις Πόντιες να φεύγουν για δουλειά στα χωράφια. Λίγα χρόνια μετά εξαιτίας της διάδοσης του καπνού ,θα βγουν κι αυτές από το σπίτι και θα ακολουθήσουν τους άνδρες τους στα χωράφια. Οι Πόντιες γυναίκες πειθαρχημένες στη δουλειά και στην οικογένεια. Η προσφυγιά τις έκανε πιο αντρειωμένες, κυρίαρχες , αρχόντισσες. Στήριξαν τις οικογένειες τους, τους άντρες τους και έφτιαξαν προκοπή με αρχοντιά και μεράκι.
Μια τέτοια γυναίκα υπήρξε η νεαρή της ιστορίας μας , η κ. Δέσποινα Γρηγοριάδου που τη γνώρισα και πριν από λίγο καιρό έπεσε στα χέρια μου το Βιβλιάριο Επαγγελματικής Ταυτότητας από το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο της Λάρισας που έφερε το όνομά της.
Αυτοί οι απλοί άνθρωποι με δυναμισμό και όραμα για τη ζωή, έφτιαξαν και διαμόρφωσαν με τον αγώνα και την καθημερινή τους προσπάθεια τη νεότερη ιστορία της Ελλάδας, την ιστορία της Πιερίας, της πόλης μας της Κατερίνης. Τιμή και δόξα στην κ. Δέσποινα και σε τόσες γυναίκες και άνδρες Πόντιους που ήρθαν στην Πιερία και μαζί τους έφεραν τον πολιτισμό, τον δυναμισμό, την εργατικότητα, την τεχνογνωσία, την αρχοντιά του Πόντου.
Ζωή Κουτσουρα
Η ανδρική παραδοσιακή φορεσιά πήρε το όνομα από το παντελόνι με τα στενά σκέλια και την φαρδιά σούρα, το οποίο ονομαζόταν Ζίπκα. Σήμερα “Ζίπκα” εννοούμε ολόκληρη την ποντιακή ανδρική ενδυμασία, που περιλαμβάνει γιλέκο, σακάκι, ζωνάρι, κουκούλα, τσάπουλας και μέστια. Το ύφασμα που χρησιμοποιούσαν για την κατασκευή της ανδρικής ενδυμασίας ήταν τσόχα ή βαμβακερό ύφασμα ή λινό ή κασμίρ, ενώ τα πιο συνηθισμένα χρώματα ήταν το μαύρο, το καφέ, και το μπλε. Τα αγόρια φοράνε τη ζίπκα, το ανδρικό παντελόνι, είναι αρκετά πλατιά και σχηματίζει εμπρός και πίσω πολλές πτυχές και πιέτες,
στενεύει μέχρι τα γόνατα, ενώ από εκεί και κάτω περνούν μόνο τα πόδια
Το Καμίσ’ είναι η ανδρική πουκαμίσα φτιαγμένη από άσπρο λινό πανί. Ο γιακάς είναι στενός και τα μανίκια φαρδιά και καταλήγουν στους καρπούς δίχως κουμπιά στις άκρες.Το Γελέκ’ είναι το Γιλέκο από βαμβακερό ύφασμα ή τσόχαΤο Πασλίκ’ ή Πασλούκ’ είναι το κάλυμμα του κεφαλιού και έχει σχήμα κώνου, Η Ανδρική ζιπούνα ή Αντερίν είναι το ανδρικό σακάκι Η ζιπούνα άρχιζε από τον λαιμό και έφτανε ως την μέση, ενώ τα μανίκια ήταν μακριά και στις άκρες ήταν σχιστά. Το κουσάκ είναι το ζωνάρι, μάλλινι ή βαμβακερό μήκους 4 μέτρα.Το Σελαχίν ή Σελαχλίκ είναι η δερμάτινη ζώνηΗ γυναικεία ποντιακή φορεσιά έχει στοιχεία από το βυζαντινό κουστούμι.Το χαρακτηριστικό της ένδυμα είναι η «ζιπούνα» ή «ζουπούνα».Καθιερώθηκε σαν ορολογία για ολόκληρη τη φορεσιά.Στο σύνολό της η φορεσιά περιλαμβάνει εσωτερικά και εξωτερικά ενδύματα.Το Σαλβάρ’, σαρβάλ’, σαλβαρόπον είναι η Βράκα μακριά, βαμβακερή ή μάλλινη.Το σαλβάρ φοριόταν πάνω από βρακίν και ήταν μία πολύ πλατιά
που είχε το ίδιο φάρδος από πάνω έως κάτω και το μάκρος της έφθανε από την μέση μέχρι τον αστράγαλο.Τα καθημερινά γυναικεία σαλβάρια ράβονταν από βαμβακερά ή εγχώρια μάλλινα υφάσματα, ενώ τα γιορτινά ήταν από ατλάζια, μεταξωτούς ταφτάδες ή και χρυσοκέντητα υφάσματα, ανάλογα με την ηλικία και την οικονομική κατάσταση της κάθε γυναίκας.Το καμίς είναι το πουκάμισο που συνόδευε την επίσημη ενδυμασία, ήταν λευκό ή εκρού και το ύφασμα μετάξι , ραμμένο με δαντέλα, Το γυναικείο εσώρουχο το λέγανε το “βρακίν”, το μήκος του έφτανε λίγο κάτω από το γόνατο και είχε στην άκρη γαϊτάνι από βαμβάκι και με αυτό δενόταν στο κάθε πόδι.Τάπλα ή Τεπελίκ ή Τεπελίκι είναι το καπελάκι που κοσμούσε το γυναικείο κεφάλι. Πήρε την ονομασία από την λέξη “τεπε” που σημαίνει κορυφή. Το Σαλ είναι το μάλλινο τετράγωνο ύφασμα μονόχρωμο που σκέπαζε το κεφάλι, την πλάτη, τους ώμους και το στήθος. Το χρησιμοποιούσαν οι γριές, όταν πήγαιναν εκκλησία, ή για ψώνια.Το Λετζέκ είναι η τετράγωνη μαντήλα που διπλωνόταν στην μέση. Το λετζέκ που φορούσαν οι νέες είχε χρώμα κοκκινοκίτρινο με κοκκινωπά λουλούδια. Οι ηλικιωμένες και οι χήρες φορούσαν σκούρα χρώματα. Το ύφασμα ήταν βαμβακερό ή λινάτσα ή καμβά. Το Λαχόρ’είναι το τετράγωνο υφαντό ζωνάρι από αργαλειό, που
δίπλωναν οι γυναίκες τριγωνικά, δένοντάς το στην μέση πάνω από την ζιπούνα .
Τα χρώματα είναι έντονα ζωηρά βαμμένα με φυτικές βαφές του σοφράν της παπαρούνας και του κάστανου. Το Κατιφέ είναι το βελούδινο ζακέτο.Γκιορντάν ή γιορτάνι είναι τα Χρυσά φλουριά Κωνσταντινάτα με τρείς ή τέσσερις σειρές. Τα γυναικεία παπούτσια είναι σε μαύρο χρώμα με λουράκι που κουμπώνει στην άκρη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.